Aκάκιος και Σπαχής

Στις Σπέτσες, το σπίτι του Σπαχή είναι στο δρόμο που συνδέει τον Άγιο Ελευθέριο με την Ανάληψη. Λίγο πριν την πλατεία της Ανάληψης, το πεζοδρόμιο κάνει δεξιά μια εσοχή. Εκεί, στο κατώφλι του σπιτιού, είναι ένα παράξενο βοτσαλωτό με τρείς παραστάσεις. Υπάρχουν πολλά βοτσαλωτά με πιο περίτεχνες παραστάσεις, αλλά είναι όλες διακοσμητικές· τούτο εδώ είναι το μόνο – από ό,τι ξέρουμε – που περιέχει μια αφήγηση. Η ιστορία του βοτσαλωτού υπάρχει στην προφορική παράδοση των Σπετσών που συλλέγει ο Παναγιώτης Μαθιός και μας τη διηγήθηκε ο Νίκος Κατσιμάνης.

“Ο Σπαχής έμενε σ’αυτό το σπίτι της Αναλήψεως έχοντας συνεργάτη τον Φραγκιά που μαζί έκαναν όλες τις πειρατείες. Μεταξύ των πολλών του πειρατειών, ένα βράδυ αγκυροβόλησε στην Πάτμο και προσποιούμενοι τους ναυαγούς κατόρθωσαν να μπουν μέσα στη Μονή της Πάτμου, του Ιωάννη Θεολόγου. Αφού έφαγαν και ήπιαν πήγαν να κοιμηθούν σ’ένα κελί που τους παρεχώρησε ο ηγούμενος της Μονής. Αυτοί αντί να κοιμηθούν με αστραπιαία ταχύτητα μπήκαν στο ναό και έκλεψαν μια περγαμηνή που είχε γραμμένο το Ευαγγέλιο από τον Ιωάννη Θεολόγο και εχάθησαν. Είχε κι ένα χρυσό καντήλι που δεν το φτάναν παρά μόνο αν ανέβαιναν στην Αγία Τράπεζα. Είπε ο Σπαχής, ανέβα, η καθαρή καρδιά πατάει και στην Αγία Τράπεζα. Ερχόμενος στις Σπέτσες πήγε στην Έλωνα την επάνω και παρεκάλεσε τον τότε ιερέα Ακάκιο Κούτση να του το κρύψει βάζοντας το πιστόλι στον κρόταφό του για να τον φοβίσει. Επειδή ο παπα Ακάκιος αρνήθηκε να του κρύψει την περγαμηνή ο Σπαχής έφυγε λέγοντάς του θα μου το πληρώσεις. Μετά παρέλευση 20 ημερών ο πάτερ Ακάκιος κατέβηκε στο Μοναστήρι των Αγίων Πάντων όπου του την είχε στήσει ο Σπαχής. Μόλις έπεσαν μούτρο με μούτρο ο Σπαχής βάζει το όπλο στον Ακάκιο και του λέει μέχρις εδώ ήσουνα. Τότε ο Ακάκιος μη χάνοντας την ψυχραιμία του, του είπε, πριν με σκοτώσεις ρίξε μια ματιά στη μάντρα – εκεί ήταν το νεκροταφείο – να δείς που θα με στείλεις και που θα πάς. Και ιδού το θαύμα·ο Σπαχής μετανοιώνει με την κουβέντα του παπά και κατεβαίνει κάτω στο σπίτι του. Σε λίγες μέρες έβαλε τους μαστόρους και κάνανε στην είσοδο του σπιτιού του ένα βοτσαλωτό το οποίο στη μέση έχει τα κόκκαλα με τη νεκροκεφαλή – τη ματαιότητα – και αριστερά τον Ακάκιο να δείχνει τη ματαιότητα και δεξιά το Σπαχή να κατεβάζει το όπλο του. Μετέπειτα επούλησε το Ευαγγέλιο με την περγαμηνή στην Ιταλία αντί σεβαστού χρηματικού ποσού. Τι απέγινε μετά είναι άγνωστο.”  (απο το βιβλίο «Ανεξερεύνητες Σπέτσες» του Πέτρου Χαριτάτου, σελ. 178, 179).

Ο Σπαχής ήταν έτοιμος να σκοτώσει τον Ακάκιο. Άλλαξε την απόφασή του όταν ο παπάς τού έδειξε την ματαιότητα αυτής της πράξης. Ένιωσε πως τους ένωνε η ίδια μοίρα, καθώς στεκόντουσαν μαζί μετέωροι μπροστά στην άβυσσο.

Απεικόνιση απο τον εργολάβο Κατσαβίδα, στο βοτσαλωτό που έφτιαξε μπροστά στο σπίτι τού Σπαχή στις Σπέτσες

Απεικόνιση απο τον Χρήστο Τουλάκη

Απεικόνιση απο τον Γιώργο Λυσίκατο

Παραλλαγή απεικόνισης απο τον Γιώργο Λυσίκατο

—–